Kto spłaci wspólny kredyt hipoteczny po rozwodzie?

Rozwód jest jedną z sytuacji, kiedy dochodzi do powstania rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami. Każdy od tego momentu posiada własny majątek, jednakże ten wspólny, powstały w trakcie trwania małżeństwa, należy podzielić. Majątek ten jednak, według poglądu przeważającego w doktrynie, obejmuje tylko aktywa. Wspólność nie rozciąga się na zobowiązania obciążające majątek wspólny.

Co zatem z kredytem hipotecznym zaciągniętym wspólnie na nieruchomość, która zazwyczaj przypadnie jednemu z małżonków, gdy nastąpi rozwód?

W ramach porozumienia często zdarza się tak, że małżonkowie ustalają, iż kredyt będzie spłacał jeden z nich, zazwyczaj ten, który zatrzymuje mieszkanie/dom. Porozumienie to jednak nie wiąże banku. Oznacza to, że byli już małżonkowie za zobowiązanie kredytowe odpowiadają solidarnie, nawet w sytuacji gdy zakupiona nieruchomość wskutek zakończenia postępowania o podział majątku wspólnego została przyznana jednemu z nich. Jeżeli na konto banku nie będzie wpływała kwota odpowiadająca wysokości raty kredytu, to bank może zażądać spłaty całości kredytu także od małżonka, któremu prawo do nieruchomości już nie przysługuje.

Jak temu zapobiec?

Po pierwsze wnosić o to, by Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie o podział majątku, zawarł postanowienie, zobowiązujące małżonka – któremu sąd przyznał nieruchomość – do spłaty rat kredytowych. Drugi małżonek winien zostać zwolniony z obowiązku zapłaty. Powyższy zapis nie będzie miał znaczenia dla banku, który w dalszym ciągu może dochodzić wierzytelności od obojga małżonków, jednakże daje możliwość małżonkowi, który został zwolniony od spłaty rat kredytowych dochodzenia uiszczonych już na rzecz banku rat od byłego współmałżonka.

Następnie można zawszeć umowę o przejęcie długu, uregulowaną w  art. 519 kodeksu cywilnego. Umowa ta polega na tym, że w miejsce dłużnika – małżonka zobowiązanego do spłaty rat kredytowych, któremu nie przypadła nieruchomość, wstępuje osoba trzecia, a ten małżonek zostaje zwolniony z długu. Może być też tak, że nie będzie dodatkowej osoby, a małżonek, który przejął nieruchomość przejmie też dług drugiego małżonka i wówczas kredytobiorcą będzie tylko ten małżonek, który przejął dług. Na powyższe muszą zgodzić się jednakże nie tylko byli małżonkowie ale też wierzyciel czyli bank. Umowa powyższa, musi być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie, to samo dotyczy zgody wierzyciela – banku.

Bank celem weryfikacji bada zdolność kredytową małżonka, który miałby przejąć spłatę rat kredytowych. Jeżeli nie będzie mógł sam przejąć na siebie całego – wówczas koniecznym będzie znalezienie nowego współkredytobiorcy np. rodzica bądź nowego partnera co umożliwiłoby zawarcie umowy przejęcia długu i zwolnienie jednego z byłych małżonków z zobowiązania.