Jakie warunki muszą być spełnione, żeby sąd dał rozwód?

Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, by Sąd mógł orzec o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód, muszą zostać spełnione dwie podstawowe przesłanki tj. przesłanka zupełnego oraz trwałego rozkładu pożycia pomiędzy małżonkami.

Pod pojęciem zupełnego rozkładu pożycia należy rozumieć całkowite zerwanie między małżonkami trzech więzi – gospodarczej, fizycznej i duchowej. Pamiętać należy, iż o ile w przypadku więzi fizycznej, sporadyczne utrzymywanie kontaktów fizycznych między małżonkami będzie wykluczało trwałość rozpadu pożycia, o tyle w przypadku więzi gospodarczej, wspólnego zamieszkiwania małżonków, uzasadnione ich trudną sytuacją ekonomiczną, nie będzie stało na przeszkodzie do uznania, iż więź ta uległa trwałemu zerwaniu.

Natomiast trwałość rozpadu pożycia należy rozumieć jako stan, w którym, w świetle zasad i doświadczenia życiowego, nie należy już spodziewać się powrotu małżonków do wspólnego pożycia. Żeby ustalić, czy jest trwałość, to zazwyczaj porównuje się czas trwania całego małżeństwa z okresem faktycznej separacji. Z reguły wymagane jest, by rozkład trwał już od dłuższego czasu, niemniej jednak występują takie sytuacje, w którym brak jest cechy długotrwałości rozkładu, a mimo to zostanie on uznany za trwały.

Nie można jednak zapomnieć o tzw. przesłankach negatywnych, których wystąpienie, mimo wypełnienia opisanych powyżej warunków, uniemożliwia orzeczenie rozwodu. Do przesłanek tych należą dobro wspólnych małoletnich dzieci albo sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. W pierwszym przypadku chodzi o porównanie dwóch stanów – stanu, w którym dziecko/dzieci pozostają obecnie z sytuacją, w której znajdzie się po rozwodzie. Jeśli po rozwodzie dojedzie do gorszenia jego sytuacji, to orzeczenie rozwodu będzie niedopuszczalne. W drugiej z przesłanek będzie natomiast mieściło się m.in. dobro również wspólnych, ale już pełnoletnich dzieci. Może się bowiem okazać, że małżonkowie mają pełnoletnie, niepełnosprawne dziecko i dobro tego dziecka, w skutek orzeczenia rozwodu zacznie ucierpi.

Ponadto, orzeczenie rozwodu jest wykluczone także w sytuacji, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi  małżonków wyrazi zgodę albo, że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego tj. stanowi np. wyraz chęci zemsty.

Orzekając o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód Sąd orzeka m.in. o tym, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia, przy czym na zgody wniosek może od tego odstąpić. Sąd orzeka również o władzy rodzicielskiej na wspólnymi małoletnimi dziećmi oraz o kontaktach rodziców z dziećmi, o alimentach, a także o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, jeśli zaistnieje stan faktyczny, w którym małżonkowie zajmują wspólny lokal.

Niezależnie od wskazanych rozstrzygnięć, Sąd może (ale nie musi), na wniosek jednego bądź obojga małżonków orzec także o eksmisji tego z małżonków, który swoim zachowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, może także orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie, a także może dokonać podziału majątku wspólnego, o ile nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania.

Jak zatem widać postępowanie rozwodowe jest postępowaniem złożonym, wymagającym zwrócenia uwagi na kilka istotnych kwestii, które dotyczą nie tylko rozstających się małżonków, ale również i co chyba równie istotne ich wspólnych dzieci. Warto zatem, przed podjęciem kroków prawnych, zwrócić się do prawnika, który udzieli rzetelnej i kompleksowej pomocy w tego typu sprawach.