Aktualności

Sąd Najwyższy kolejny raz o służebności przesyłu

W dniu dzisiejszym Sąd Najwyższy w powiększonym składzie 7 sędziów po raz kolejny zajął się kwestią bardzo istotną dla naszych klientów – chodzi oczywiście o służebność przesyłu. Sprawa rozpoznana została pod sygn. III CZP 50/17. Tym razem przedmiotem rozstrzygnięcia było pytanie:

czy przedsiębiorstwo państwowe, które wybudowało urządzenia przesyłowe na gruntach Skarbu Państwa przed 1990 r, nabyło z mocy samego prawa po tej dacie wraz z tymi urządzeniami również służebność gruntową odpowiadającą służebności przesyłu.

Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi negatywnej uznając, że nie było takiej możliwości prawnej. W ustnym uzasadnieniu uchwały wskazano, że źródłem powstania prawa służebności może być umowa między stronami, lub orzeczenie sądu. Ustanowienie służebności na cudzej nieruchomości ogranicza w pewnym zakresie własność, a więc jest rodzajem wywłaszczenia. Wywłaszczenie zaś musi opierać się o konkretne przepisy prawa. W poprzednim stanie prawnym brak było jakichkolwiek przepisów, które mogłyby stanowić podstawę prawną powstania takiej służebności. Według Sądu Najwyższego pogląd przeciwny (tj dopuszczający nabycie służebności z mocy samego prawa) stanowi niedopuszczalną wykładnię prawa i jest sprzeczne z podstawową zasadą zamkniętego katalogu praw rzeczowych.

Uchwała ta nie zamyka jednak drogi przedsiębiorstwom przesyłowym do zasiedzenia służebności przesyłu. Jednak z uwagi na to, że każdorazowo stwierdzenie zasiedzenia wymaga zbadania wielu przesłanek i indywidualnego podejścia do każdej sprawy, Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na drugie pytanie zadane przez Sąd Okręgowy w Toruniu.

Poniżej treść zapytania oraz podjętej przez Sąd Najwyższy uchwały.

sygn. III CZP 50/17

”1) Czy uzyskanie na własność przez przedsiębiorstwo państwowe urządzeń przesyłowych, posadowionych na nieruchomościach należących wówczas do Skarbu Państwa, na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 1991 r., Nr 2, poz. 6) spowodowało uzyskanie przez to przedsiębiorstwo z mocy prawa – jako prawa związanego z własnością urządzeń, – służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu obciążającego te nieruchomości?
2) w przypadku udzielenia odpowiedzi negatywnej na powyższe pytanie, czy przedsiębiorstwo przesyłowe jako posiadacz służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, pozostawało w dobrej czy w złej wierze oraz w jakiej dacie rozpoczął się bieg terminu zasiedzenia tej służebności, na rzecz tego przedsiębiorstwa?”

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2018 r.

1. Nabycie przez przedsiębiorstwo państwowe – na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6) – własności urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomościach należących do Skarbu Państwa nie spowodowało uzyskania przez to przedsiębiorstwo z mocy prawa służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu obciążającej te nieruchomości.
2. Odmawia podjęcia uchwały w pozostałym zakresie.

Komentarze

Włodzimierz Ziemniewicz pisze:

8 lipca 2024 o 14:13

Dzień dobry.
Jestem właścicielem działki na której przebiega instalacja ciepłownicza Ostrowskiego Zakładu Ciepłowniczego, Który to zakład zwrócił się do mnie aby podpisał porozumienie w którym to deklaruje swobodny i nieograniczony dostęp do ich instalacji na moim terenie. Uważam, że są to chwyty poniżej pasa. Proszę o informację ile kosztuje u Państwa wycena moich roszczeń co do użytkowania mojego prywatnego gruntu przez OZC.
Kom. 602693652

Odpowiedz
1. Izabela Libera pisze:
  
  15 lipca 2024 o 11:58
  
  dzień dobry, odpowiedziałam panu na maila
  
  Odpowiedz