Konstytucja Biznesu – Prawo przedsiębiorców – czy nowa ustawa ułatwi życie przedsiębiorcom?

Z dniem 30 kwietnia 2018 roku weszła w życie najważniejsza ustawa wchodząca w skład pakietu ustaw tzw. Konstytucja Biznesu – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646) – zastępując ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.

Prawo przedsiębiorców wprowadza szereg zmian dotyczących prowadzenia działalności zarobkowej. Do najistotniejszych rozwiązań tej ustawy zalicza się wprowadzenie działalności nieewidencjonowanej oraz tzw. „ulgi na start”. Powyższe rozwiązania mają na celu przede wszystkim uprościć podejmowanie drobnych czynności biznesowych oraz ułatwić podjęcie działalności gospodarczej młodym przedsiębiorcom.

Pierwsze z rozwiązań nowej ustawy, tj. prowadzenie działalności nieewidencjonowanej określanej inaczej jako prowadzenie działalności bez rejestracji polega na tym, że osoby fizyczne wykonujące dorywcze lub drobne prace nie są zmuszone do rejestracji swojej działalności w CEiDG. Istnieją cztery przesłanki, które muszą zostać spełnione, aby skorzystać z tego uprawnienia:

1. przychód uzyskany z danej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia – aktualnie, tj. w 2018 minimalne wynagrodzenie wynosi 2100 zł, zatem przychód nie może przekroczyć kwoty 1050 zł,
2. dana osoba w okresie ostatnich 5 lat nie wykonywała działalności gospodarczej,
3. prowadzenie działalności nie może wymagać zezwoleń, koncesji lub licencji,
4. nie można prowadzić działalności w formie spółki cywilnej.

Działalność bez rejestracji jest zatem idealnym rozwiązaniem np. dla osób świadczących drobne usługi naprawcze lub udzielających korepetycji.

Co jednak w sytuacji, gdy dana osoba, prowadząc działalność nierejestrowaną, osiągnęła w określonym miesiącu przychód przekraczający ustawowy limit? W takiej sytuacji działalność nieewidencjonowana staje się działalnością gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu. W terminie 7 dni od przekroczenia limitu dana osoba ma obowiązek zarejestrować firmę w CEiDG. Zatem należy mieć na uwadze konsekwencje, jakie wiążą się z przekroczeniem limitu dochodu.

Należy pamiętać, że działalność bez rejestracji nie jest uznawana za działalność gospodarczą, zatem jej wykonywanie nie wiąże się z obowiązkiem opłacania składek ZUS. Co więcej prowadzący działalność bez rejestracji jest zwolniony z opłacania składek społecznych. Jednak takie rozwiązanie niesie za sobą pewne konsekwencje, mianowicie osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną jest pozbawiona prawa do opieki zdrowotnej, prawa do zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego. Ponadto osoba prowadząca działalność bez rejestracji jest zwolniona z podatku VAT. Natomiast przychody osiągane z działalności nierejestrowanej podlegają podatkowi dochodowemu.

Pomimo że mamy do czynienia z działalnością bez rejestracji, to osoba ją wykonująca powinna dokumentować przychody. Co prawda ustawodawca nie przewidział takiego obowiązku, jednakże takowa dokumentacja może mieć kluczowe znaczenie dowodowe w wypadku kontroli spełnienia przesłanek uznania działalności za nieewidencjonowaną.

Osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną rozlicza się samodzielnie z osiągniętych przychodów poprzez wypełnienie PIT-u.

Drugim innowacyjnym rozwiązaniem wprowadzonym przez nową ustawę jest tzw. „ulga na start”. Jest to uprawnienie polegające na tym, iż przez okres początkowych 6 miesięcy przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składek społecznych (emerytalnych, rentowych, wypadkowych, chorobowych). Po tym okresie przedsiębiorca będzie mógł skorzystać przez kolejne 2 lata z obecnie obowiązującego tzw. „małego ZUS-u”. Ulga na start jest zatem ułatwieniem dla przedsiębiorców rozpoczynających swoją działalność.

Aktualnie suma składek społecznych bez dobrowolnej składki chorobowej i składki na Fundusz Pracy wyniesie 183,90 zł. Zatem w ramach tzw. „ulgi na start” młodzi przedsiębiorcy w skali 6 miesięcy zyskają 1.103,40 zł. Ulga nie zwalnia jednak ze składki zdrowotnej, w związku z czym osoby rozpoczynające swoją działalność, które skorzystają z „ulgi na start”, są obowiązane do uiszczania składek na ubezpieczenie zdrowotne, które wynoszą obecnie 319,94 zł miesięcznie.

Z „ulgi na start” w myśl art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców może skorzystać przedsiębiorca tylko wówczas, gdy spełnia następujące warunki:

1. jest osobą fizyczną;
2. podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy;
3. podejmuje działalność gospodarczą ponownie, ale po upływie co najmniej 60 miesięcy;
4. nie wykonuje działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy;
5. nie podlega ubezpieczeniu w KRUS.

Skorzystanie z „ulgi na start” nie jest obligatoryjne a opcjonalne. Należy mieć na uwadze, że uprawnienie to wiąże się z pewnymi negatywnymi skutkami, wśród których wymienić należy:

1. Przedsiębiorca nie otrzyma zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, co wynika z braku opłaty składek na ubezpieczenie społeczne,
2. Przedsiębiorca nie ma prawa do zasiłku z ubezpieczenia wypadkowego,
3. Nieopłacanie składek społecznych ma przełożenie na wysokość świadczeń rentowych oraz emerytalnych w przyszłości.

 

Podsumowując, rozwiązania wprowadzone nową ustawą są ukłonem szczególnie w kierunku młodych przedsiębiorców, których zwolnienie z uiszczania części składek w początkowej fazie biznesu może stanowić zachętę do podejmowania pierwszej działalności gospodarczej. Należy mieć jednak na uwadze, iż powyższe rozwiązania wiążą się z pewnymi zagrożeniami, które w pewnych okolicznościach mogą być bardzo dotkliwe.